بسیاری از نوجوانان و بزرگسالانی که لکنت می‌کنند حداقل یک بار در طول عمرشان به گفتاردرمانی مراجعه کرده‌اند. در مقابل، بعضیها هستند که سالها جلسات درمانی داشته‌اند. به هر حال، صرف نظر از اینکه شما جز کدام گروه هستید. فقط بخاطر اینکه قبلا به گفتاردرمانی مراجعه کرده بودید، دلیل نمی‌شود که تا آخر عمرتان از درمان بی‌نیاز شده باشید. بنابراین مجبور به انتخاب درمانگر هستید.
لکنت در طی زمان تغییر می‌کند. وقتی به گفتار جدید (چه در نتیجه درمان و چه پیش آمدن موقعیتهای جدید) می‌رسید، بخاطر هیجانات و نگرشهایی که به تغییر در گفتارتان دارید، لکنت نیز تغییر کند.
به این فکر کنید که انگیزه شما برای مراجعه به درمان چیست، این موضوع مهم است زیرا دلایل شما برای ادامه درمان، کمک می‌کند که درباره موارد زیر درست‌تر و منطقی‌تر فکر کنید:
- گفتاردرمانگری که مناسب شماست
- حجم، مدت و هزینه درمان
- اهداف امکانپذیر برای گفتاردرمانی
- میزان موفقیتی که می‌توانید توقع داشته باشید
.
انتخاب درمانگر
کلید موفقیت هر نوع درمانی، درمانگری است که در درمان، بصیر و عالم و البته حاذق باشد. می‌پرسید چطور باید گفتاردرمانگر مناسب را پیدا کرد؟ جواب این است:
- ابتدا باید درباره اهدافی که برای شما مهم است فکر کنید. شاید لازم باشد درباره لکنت کمی بیشتر مطالعه کنید.
- مورد بعدی این است که از دانشگاهها، بیمارستانها، یا درمانگاههای نزدیک خودتان پرس و جو کنید.
- حالا وقتی به گفتاردرمانگر مراجعه کردید با او صحبت کنید. سوالات مهمی هست که باید از او بپرسید؛ این سوالات عبارتند:
- آیا شما به درمان لکنت می‌پردازید؟ این سوال مهم است چون بعضی گفتاردرمانگران در زمینه‌های تخصصی دیگری کار می‌کنند. مثلا بعضی از آنها فقط به درمان ناشنوایان یا فقط به مشکلات رشدی یا اوتیسم می‌پردازند.
- چه تعداد مراجع لکنت بزرگسال تا به حال داشته‌اید؟ با این سوال می‌فهمید که او چقدر تجربه دارد.
- به نظر شما اهداف اولیه درمان لکنت بزرگسالان چه باید باشد؟ با این سوال می‌فهمید که اهدافی که درمانگر دارد با شما نزدیک است یا خیر.
- آیا شما از درمانهای فشرده استفاده می‌کنید یا طولانی مدت؟ جلسات درمان چند وقت به چند وقت است؟ یکی از موارد مهم این است که برنامه درمانی با برنامه کار شما، هماهنگی داشته باشد.
.
حجم درمان، طول درمان، هزینه درمان
حجم درمان مورد نیاز برای لکنت و طول مدت زمان، وابسته به هم هستند ولی برای هر شخص با شخص دیگر فرق می‌کند. گفتاردرمانگر پس از ارزیابی کامل لکنت، درباره حجم درمان مورد نیاز و برنامه‌ریزی برای چند وقت به چند وقت بودن آن تصمیم می‌گیرد. بنابراین ممکن است در انتخاب درمانگر، این موضوع برای شما مهم باشد.
ارزیابی جامع لکنت معمولا بین ۲ تا ۴ ساعت طول می‌کشد و هزینه آن بین ۹۰۰۰۰ تا ۲۵۰۰۰۰ تومان می‌باشد که برحسب نوع مرکز (خصوصی، دولتی، دانشگاهی) و زمان صرف شده برای آن متفاوت است. بنابراین درباره هزینه باید پرس و جو کنید. هر چند متاسفانه این خدمات بیمه نیستند اما اگر بیمه مکمل (تکمیلی) دارید ممکن است تحت شرایطی، مقداری از هزینه شما را تقبل کند.
وقتی فرایند ارزیابی کامل شود، آسیب شناس گفتار، نتایج ارزیابی شما را توضیح می‌دهد و آن موقع می‌توانید طول زمان درمان، و چند وقت یکبار بودن آنرا بپرسید.
با اینکه بعضی برنامه‌های درمانی، زمان درمان بخصوص و مشخصی دارند، ولی برای بسیاری از افراد، فایق آمدن بر احساسات منفی درباره لکنت که در طول سالها بوجود آمده، زمان بیشتری طول می‌کشد. برای این افراد، درمان فشرده، رویکرد مناسبی برای درمان لکنت نیست.
معمولا بزرگسالانی که به دنبال تغییرات دایمی در لکنت خودشان هستند باید هفته‌ای یک یا دو بار به مدت ۶ الی ۱۸ ماه به گفتاردرمانی مراجعه کنند. هزینه درمان برای هر جلسه، تقریبا بین ۹۰۰۰۰ تا ۱۵۰۰۰۰ تومان می‌باشد که این هزینه‌ها به منطقه شما و نوع مرکز درمانی (دولتی یا خصوصی) بستگی دارد. البته کلینیکهای دانشگاهی معمولا هزینه کمتری دریافت می‌کنند زیرا هدف آنها آموزش دانشجویان است.
.
توقع موفقیت و انتخاب درمانگر
احتمالا از بعضیها شنیده باشید که به درمان لکنت شک دارند. علت تردید و بدبینی آنها این است که:
- این افراد موفقیت کمی در درمان دارند
- یا سالها قبل، تجربه درمان بدی داشته‌اند
- یا لکنت آنها در حال حاضر بدتر از قبل است
بدین ترتیب دلایل آنها برای قضاوت درباره موفقیت، ممکن است با شرایط شما تناسبی نداشته باشد. در عوض به این نکته باید توجه کنید که اگر تمام عمر لکنت کرده باشید، احتمال اینکه لکنت کاملا از بین برود کم است. با وجود این، یک گفتاردرمانگر حاذق، می‌تواند کمک کند تا مهارتهای ارتباطی شما بهبود یافته و تغییرات مثبتی پیدا کند. پس پیدا کردن و انتخاب درمانگر موضوع مهمی می‌شود
در نهایت اگر خواستید ملاکی برای موفقیت خودتان داشته باشید حتما موارد زیر را در نظر بگیرید:
- رسیدن به توانایی برقراری ارتباط موثر در کنار وجود لکنت
- زندگی موفقیت آمیز در عین لکنت کردن
.
اهداف درمان
درمان لکنت در بزرگسالان یعنی:
- تغییر در رفتارهای گفتاری که عمری انجام داده‌اید
- تغییر و تعدیل هیجانات
- تغییر نگرشها درباره حرف زدن و بطور کلی ارتباط برقرار کردن
بسته به اینکه چه اهدافی برای درمان داشته باشید، طول و نوع درمان فرق می‌کند؛ پس بهتر است اهدافتان را با درمانگر در میان بگذارید. موارد زیر نمونه اهدافی هستند که برای بزرگسالان و نوجوانان، مناسب می‌باشند:
- کاهش دفعات لکنت
- کم کردن تنش و تقلا در لحظه لکنت کردن
- کم کردن اجتناب از کلمات و موقعیتها
- یاد گرفتن مطالب بیشتر درباره لکنت
- استفاده از مهارتهای ارتباط موثر مثل تماس چشمی و جمله بندی
- تعیین کردن اینکه چه اهدافی مربوط به تغییرات بلند مدت است و چه اهدافی به نیازهای کوتاه مدت مربوطند؛ مثل مصاحبه شغلی
.
امیدوارم این مطلب، مسیری را که برای درمان لکنت باید طی شود برای شما روشن سازد. به خاطر داشته باشید که در هر زمان می‌توانید از کمک تخصصی گفتاردرمانگران و گاهی روانشناسان برای کاهش لکنت و بهبود مهارتهای ارتباطی خودتان استفاده کنید.